Regionale Energiestrategieën helpen aanscherpen
In het kader van het Klimaatakkoord onderzoeken 30 Nederlandse energieregio’s waar en hoe duurzame elektriciteit op land het beste opgewekt kan worden. Maar ook met welke warmtebronnen Nederlandse wijken en gebouwen zo snel en goed mogelijk van het aardgas af kunnen. In een Regionale Energiestrategie (RES) beschrijven zij hun plannen. Enexis Netbeheer helpt de tien energieregio’s in haar verzorgingsgebied daarbij te komen tot slimme keuzes. Het doel? Een uitvoerbare en betaalbare energietransitie.
Zorgen voor inzicht
De mensen van de afdeling Energietransitie & Netwerken van Enexis Netbeheer geven met hun kennis en ervaring de RES-regio’s inzicht in de impact van hun plannen op het energienet. Met een netimpactanalyse wordt doorgerekend wat de gevolgen zijn van de plannen als het gaat om de benodigde ruimte, tijd en maatschappelijke kosten. RES-regio’s kunnen op basis van die informatie hun plannen verder aanscherpen en concretiseren. Bovendien geven ze inzicht in de mogelijkheden voor meer systeemefficiëntie. Belangrijk, want door de enorme groei van grootschalige duurzame opwek (via zonne- en windparken) is de maximale belastbaarheid van het energienet op steeds meer plaatsen bereikt.
Stand van zaken
Oktober 2020 leverden alle energieregio’s hun conceptvoorstellen in bij het Nationaal Programma RES. Ze werken nu verder aan een RES 1.0-versie. Die moet juli 2021 klaar zijn. Vervolgens wordt er stapsgewijs toegewerkt naar de realisatie van de RES’en. Bovendien wordt de RES elke twee jaar herijkt. In 2023 voor het eerst in de RES 2.0. In 2030 moet zo op land in Nederland voor 35 TWh extra aan duurzame energie worden opgewekt.
Uitkomsten eerste RES-analyse
De eerste analyses die we bij Enexis Netbeheer deden voor de regio’s in ons verzorgingsgebied op basis van de concept-RES’en in het vierde kwartaal van 2020 lieten het volgende zien:
- De plannen voor duurzame opwek van de 10 regio’s samen zorgen voor een groei van 2,7 GW duurzaam opgewekte energie in 2019 naar 20,8 GW in 2030.
- De verdeling wind-/zonne-energie verschuift door de RES-voorstellen van een verhouding van 40/60 naar 20/80.
Dat laatste is een uitdaging, want dit betekent dat er meer vermogen (en dus netcapaciteit) nodig is om de doelstellingen te behalen. Wind levert bij hetzelfde vermogen gemiddeld namelijk drie keer zoveel energie op.
Belangrijke adviezen aan RES-organisaties
Enkele adviezen die wij de RES-regio’s geven op basis van onze analyse:
| 1. Maak de RES’en snel concreter. Zowel qua locatie als qua type opwek. Dit helpt ons als netbeheerder proactief te investeren door in onze investeringsplannen rekening te houden met de verwachte groei van duurzame opwek. |
| 2. Benut de mogelijkheden van systeemefficiency om sneller stappen te kunnen zetten. |
| 3. Werk de RES samen met betrokkenen uit in regionale uitvoeringsprogramma’s om te komen tot een realistische en gedragen programmering en planning. |
| 4. Weeg diverse sectorontwikkelingen (zoals de NAL en de CES) integraal met elkaar af. Al deze opgaven hebben immers impact op het net en de ruimtelijke ontwikkeling. |
Intensieve samenwerking
De energietransitie betekent een grote verandering, ook in de manier waarop we denken, beleid maken en samenwerken. Denk daarbij aan het goed en tijdig afstemmen van vergunningstrajecten voor de realisatie van zonneparken en -daken en de daartoe noodzakelijke uitbreiding van de netcapaciteit; aan het versnellen van plan- en besluitvormingstermijnen voor uitbreidingen en nieuwe stations; en het uitsluitend verstrekken van vergunningen aan projecten die zijn meegenomen in de RES. Wij zien daarom een blijvende intensieve samenwerking tussen regionale overheden en netbeheerders om te komen tot een realistische en gedragen planning