Ongekende groei duurzame energie zet netcapaciteit verder onder druk
Naast netverzwaringen is ook efficiënter gebruik van het net noodzakelijk voor een betaalbare energietransitie.
In 2020 realiseerde Enexis Netbeheer een werkpakket van € 882 miljoen (2019: € 804 miljoen). Gezien de enorme toename in zonne- en windprojecten zal dit bedrag in de toekomst alleen maar groter worden. Door het hoge tempo van de energietransitie neemt de druk op ons netwerk dermate snel toe, dat extra investeringen alléén niet genoeg zijn. Om de energietransitie tijdig en betaalbaar te realiseren, is het noodzakelijk om het netwerk efficiënter te gebruiken. Dat bepleit Enexis Groep bij de publicatie van het jaarverslag 2020.
De groei van de opwek in duurzame energie is ongekend. In 2020 bedroeg het totale duurzaam opgesteld productievermogen in het verzorgingsgebied van Enexis Netbeheer 6.600 MW. Dat is bijna 60% meer dan in 2019 en tekent het tempo waarin de energietransitie vorm krijgt. Hiermee wordt op jaarbasis in verhouding net zoveel elektriciteit geproduceerd als alle 2,8 miljoen huishoudens in ons verzorgingsgebied verbruiken, wat overigens een beperkt deel is van het totale elektriciteitsverbruik in ons gebied. Op steeds meer plekken wordt duidelijk dat het huidige elektriciteitsnet deze groei niet bij kan benen. Afgelopen jaar nam de capaciteitsschaarste in ons gehele verzorgingsgebied verder toe. Die trend zet naar verwachting helaas door, ondanks de toenemende investeringen. Nieuwe klantinitiatieven kunnen doorgaans sneller gerealiseerd worden dan de daarvoor benodigde netuitbreidingen.
Niet alleen meer, maar ook slimmer investeren
Evert den Boer, CEO Enexis Groep: “Met inachtneming van strenge coronamaatregelen kon ons werk in 2020 - na een korte onderbreking - op een veilige manier doorgaan. Dit is te danken aan de flexibiliteit, gedrevenheid en saamhorigheid van onze medewerkers en de aannemers waarmee we samenwerken en verdient een groot compliment. We zetten alles op alles om duurzame initiatieven zo snel mogelijk aan te sluiten. Het werkpakket is groter dan ooit en zal de komende jaren alleen maar verder stijgen. Maar er zijn grenzen aan wat je van de huidige infrastructuur kunt verwachten. Onbegrensd investeren in het uitbreiden van de netten is niet alleen praktisch een uitdaging, maar het brengt ook onnodige maatschappelijke kosten met zich mee. Daarom pleiten wij allereerst voor een veel efficiënter gebruik van het elektriciteitsnet. Door grootschalige opwekkers van duurzame energie te plannen in de buurt van grootschalige afnemers van elektriciteit – bijvoorbeeld. Of door te kijken naar de mogelijkheden om de piekproductie van wind- of zonneparken af te toppen (‘curtailment’). We onderzoeken ook toepassing van ‘congestiemanagement’ met als doel om de productie en het verbruik van duurzaam opgewekte elektriciteit in een regio beter in evenwicht te brengen en daarmee het netwerk te ontlasten. Tot slot werken we aan een nieuw tarievenstelsel dat efficiënter energieverbruik stimuleert.”
Daarnaast zoekt Enexis Netbeheer nadrukkelijk de samenwerking op met gemeentes en provincies om heel gericht te kunnen investeren. Om onze realisatiekracht maximaal te blijven benutten, wachten we niet op een concrete opdracht voordat we beginnen met investeren. In overleg met gemeenten en afgestemd op de Regionale Energiestrategie realiseren we extra capaciteit in het net, waardoor ruimte ontstaat voor nieuwe duurzame opwekkers.
Sterkere regierol voor Rijksoverheid
Ook pleit Enexis Groep voor een sterkere regierol voor de Rijksoverheid. De impact van Regionale Energiestrategieën op het energienet is fors. Daar komen plannen voor woningbouw, duurzame industrie en mobiliteit nog bovenop. De opgave voor onze infrastructuur is zo groot dat het werk simpelweg niet gelijktijdig kan worden uitgevoerd. Als netbeheerder kunnen en mogen wij zelf geen prioritering aanbrengen – wij sluiten nu non-discriminatoir aan volgens het ‘first come first served-principe’. Hiervoor kijkt Enexis Groep dan ook naar de Rijksoverheid. Tijdens de energietransitie moeten er keuzes gemaakt worden: willen we in Nederland eerst nieuwe woningen aansluiten op het elektriciteitsnet of geven we prioriteit aan het verzwaren van een aansluiting voor zonnepanelen? Gaan we het net verzwaren voor de industrie of voor duurzame opwek? Wij pleiten voor een afwegingskader dat de prioritering van het werkpakket van netbeheerders onderbouwt.
Financieel fundament voor de realisatie van de energietransitie
De nettowinst over 2020 bedroeg € 108 miljoen (2019: € 210 miljoen). Deze afname wordt met name veroorzaakt door een stijging van de inkoopkosten TenneT ter hoogte van € 63 miljoen en een toename van de latente belastingverplichtingen van € 42 miljoen vanwege het terugdraaien van een aangekondigde tariefverlaging van de vennootschapsbelasting per 2021. De netto omzet steeg naar € 1.516 miljoen (2019: €1.491 miljoen). De coronacrisis heeft in 2020 geen materiële impact gehad op het financieel resultaat.
De huidige credit ratings van Enexis Holding zijn A+ bij Standard & Poor’s en Aa3 bij Moody’s. Om de benodigde investeringen in de toekomst te kunnen blijven financieren, is een solide kredietwaardigheid erg belangrijk. Daarom heeft Enexis Holding bij haar aandeelhouders een converteerbare hybride aandeelhouderslening van € 500 miljoen afgesloten. Tevens is in juni 2020 een eerste groene obligatielening uitgegeven van eveneens € 500 miljoen met een looptijd tot juni 2032. Beide instrumenten versterken de financieringsstructuur en dragen bij aan het behoud van een sterk kredietrisicoprofiel. Dit stelt ons in staat een bijdrage te blijven leveren aan de realisatie van de energietransitie.